Truteń

Opowiadając o pszczołach, ich życiu i zwyczajach, mało czasu poświęca się trutniom.

W języku potocznym słyszymy „leniwy jak truteń”, „ty trutniu” itp.

Kim są trutnie i jaką rolę odgrywają w rodzinie pszczelej?

Więcej uwagi zaczęto poświęcać trutniom z chwilą upowszechnienia w pszczelarstwie sztucznego unasiennienia, czyli od około 10 lat.

Trutnie rozwijają z jaj niezapłodnionych. Matka składa je do komórek o zwiększonej wielkości w plastrze trutowym. Cykl rozwojowy trutnia trwa 24 dni. Dojrzałość płciową trutnie osiągają w okresie larwy i poczwarki, jeszcze przed wyjściem z komórek plastra. Nie są stałymi mieszkańcami ula. W rodzinie pszczelej pojawiają się pod koniec kwietnia i pozostają do końca sierpnia. W przeciętniej rodzinie w okresie rojowym jest ich około 2,5 tysiąca.

Trutniami opiekują się pszczoły robotnice. W pełni sezonu trutnie przebywają w środkowej części ula, gdzie panuje stała temperatura, i gdzie jest najwięcej karmicielek. Karmione są, gdy tylko wyciągną języczek po pokarm. Trutnie opiekę znajdują w każdej rodzinie, bez względu do którego ula trafią po locie. Zmienia się to pod koniec sezonu. Trutnie spychane są na skrajne plastry, a następnie usuwane z ula. Istnieją różne opinie na temat długości życia trutni. Waha się ona od 14 do 54 dni.

Trutnie do 5 dnia życia nie opuszają ula. Około szóstego dnia, w godzinach popołudniowych zaczynają odbywać loty orientacyjne. Trwają one krótko, około 10 minut. Trutnie starsze odbywają loty dłuższe a ich celem jest poszukiwanie matki. W ciągu dnia wykonywanych jest od 3 do 9 lotów. Kopulacja z niezapłodnioną matką odbywa się tylko w powietrzu w miejscu gromadzenia się trutni. Miejsca te są stałe, przylatują do nich trutnie z różnych pasiek. Te same trutnie w kolejnych lotach latają do różnych miejsc gromadzenia się. Dotychczas dokładnie nie wiadomo, co powoduje gromadzenie się trutni w określonych miejscach. Jeżeli w okolicy takiego miejsca znajdzie się matka, wtedy trutnie gwałtownie reagują na jej obecność i podążają za nią. Akt kopulacyjny jest ostatnią czynnością życiową trutnia po której traci życie i spada na ziemię.

Unasiennienie matek to najważniejsze zadanie trutni. Choć same nie zbierają miodu przyczyniają się tym do siły i produkcyjności rodziny pszczelej. Określona ilość trutni niezbędna jest również do utrzymania równowagi biologicznej w rodzinie pszczelej.

W artykule wykorzystano:

1. „Hodowla pszczół” pod redakcją J. Wilde, J. Prabucki, Warszawa 2021